Northmeteo.gr
Ειδήσεις

Αιθαλομίχλη: Η άλλη μισή αλήθεια

Η αιθαλομίχλη αποτελεί ίσως το περισσότερο συζητημένο περιβαλλοντικό πρόβλημα των τελευταίων λίγων χρόνων στη χώρα μας.

Εάν μάλιστα επρόκειτο για κάποιο ζήτημα της λεγόμενης showbiz, θα λέγαμε πως κατάφερε να γίνει “talk of the town” κατά τη διάρκεια του εφετινού, κυρίως, χειμώνα. Μέσα από την ομολογουμένως επιτυχημένη προσπάθεια των ΜΜΕ για  ενημέρωση, κατέστη δυνατή η περιβαλλοντική αφύπνιση του φιλοθεάμονος κοινού, σχετικά με την αιθαλομίχλη.

Πιστεύω πως όλοι θα συμφωνήσουμε ότι αυτό που έχουμε καταλάβει μέχρι σήμερα είναι πως η αιθαλομίχλη είναι κάτι πραγματικά “πολύ κακό”. Κάτι τόσο “πολύ κακό” που η θέα μιας απλής, καθημερινής ομίχλης στη Θεσσαλονίκη, έκανε τον πατέρα μου να ανησυχεί για τυχόν επιπτώσεις στην υγεία μας. ΟΚ, ας σοβαρευτούμε λίγο…

Λίγη θεωρία…
Ο όρος αιθαλομίχλη χρησιμοποιείται για να περιγράψει το φαινόμενο κατά το οποίο περιορίζεται σημαντικά η ορατότητα εξαιτίας της παρουσίας αυξημένων συγκεντρώσεων αερίων ρύπων στην ατμόσφαιρα. Ειδικότερα, ο περιορισμός της ορατότητας (εξ’ ου το δεύτερο συνθετικό – ομίχλη) αποδίδεται στην παρουσία αιωρούμενων σωματιδίων (εξ’ ου το πρώτο συνθετικό – αιθάλη, δηλαδή καπνός/καπνιά).

Η αιθαλομίχλη αποτελεί περιβαλλοντικό πρόβλημα όλων των σύγχρονων μεγαλουπόλεων. Η ένταση του φαινομένου επηρεάζεται σημαντικά από τις μετεωρολογικές συνθήκες και την ιδιαίτερη τοπογραφία της κάθε περιοχής. Κύριο αίτιο του φαινομένου είναι οι ανθρωπογενείς δραστηριότητες που εκλύουν αιωρούμενα σωματίδια στον ατμοσφαιρικό αέρα, αλλά και άλλους αέριους ρύπους οι οποίοι αλληλεπιδρούν προς σχηματισμό αιωρούμενων σωματιδίων. Παραδείγματα τέτοιων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων αποτελούν η χρήση οχημάτων, οι καύσεις που συντελούνται σε λέβητες πετρελαίου και φυσικού αερίου, η καύση ξύλου, καθώς και η βιομηχανική δραστηριότητα.

Το “κοκτέιλ” της αιθαλομίχλης περιλαμβάνει λοιπόν αιωρούμενα σωματίδια, ενώσεις του άνθρακα, του αζώτου και του θείου, καθώς και άκαυστους υδρογονάνθρακες.  Κάτω από ορισμένες συνθήκες (θα το δούμε στη συνέχεια) η αιθαλομίχλη μπορεί να “περιέχει” και σημαντικά ποσά όζοντος. Το συγκεκριμένο μίγμα αερίων ρύπων είναι εξαιρετικά επιζήμιο για την ανθρώπινη υγεία, προκαλώντας αναπνευστικά και όχι μόνο προβλήματα. Ιδιαίτερης προσοχής χρήζουν τα αιωρούμενα σωματίδια, των οποίων η διάμετρος είναι αρκούντως μικρή (0.1 – 2 μm) ώστε να εισέρχονται βαθιά μέσα στο αναπνευστικό σύστημα.

Εμφανίστηκε τώρα το φαινόμενο στην Ελλάδα;
Προφανώς όχι. Ωστόσο, η εκτεταμένη καύση ξυλείας, απόρροια της οικονομικής κρίσης και της διαχείρισης της από μέρους της πολιτείας, οδήγησε στη σημαντική ένταση του φαινομένου. Η κατακόρυφη αύξηση της χρήσης τζακιών και διάφορων άλλων μέσων καύσης ξύλου οδήγησε σε σημαντική αύξηση τις εκπομπές αιωρούμενων σωματιδίων στον ατμοσφαιρικό αέρα των μεγάλων αστικών κέντρων. Σε αυτό θα πρέπει να συνυπολογίσουμε και την ιδιαίτερη τοπογραφία των περισσότερων μεγάλων Ελληνικών πόλεων. Για παράδειγμα, η ευρύτερη αστική περιοχή της Αθήνας βρίσκεται εντός ενός λεκανοπεδίου το οποίο εμποδίζει, υπό συνθήκες, τον αποδοτικό αερισμό της περιοχής.

Η “δίδυμη αδελφή” της αιθαλομίχλης…
Αυτό για το οποίο μάλλον δεν μας έχουν ενημερώσει τα ΜΜΕ είναι πως η πολυδιαφημιζόμενη αιθαλομίχλη έχει “δίδυμη αδελφή”. Το όνομα της είναι φωτοχημική αιθαλομίχλη και, αντίθετα με τη star “αδελφή” της, εμφανίζεται κύρια κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Η φωτοχημική αιθαλομίχλη αποτελεί το προϊόν της αλληλεπίδρασης διαφόρων αερίων ρύπων μεταξύ τους, υπό την επίδραση έντονης ηλιακής ακτινοβολίας, προς σχηματισμό αιωρούμενων σωματιδίων και όζοντος. Γιατί όμως η φωτοχημική αιθαλομίχλη δεν έχει τύχει της προσοχής που έχει λάβει εσχάτως η “αδελφή” της; Η απάντηση δεν κρύβεται στις επιπτώσεις της φωτοχημικής αιθαλομίχλης, οι οποίες είναι παρόμοιες με αυτές της “απλής” αιθαλομίχλης. Με απλά λόγια, τόσο η φωτοχημική αιθαλομίχλη, όσο και η αιθαλομίχλη έχουν επιζήμιες επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία.

Τροφή για σκέψη…
Θα χαρακτήριζα ως εν μέρει αιτιολογημένο το έντονο ενδιαφέρον των ΜΜΕ για την “χειμερινή” αιθαλομίχλη. Ωστόσο, θα ήθελα να δω το ενδιαφέρον αυτό να συνεχιστεί και κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού όταν και οι υπερβάσεις στις συγκεντρώσεις όζοντος και αιωρούμενων σωματιδίων θα “πάρουν φωτιά”. Το συγκεκριμένο ενδιαφέρον άλλωστε πηγάζει από έννοια για την υγεία των Ελλήνων πολιτών, σωστά; Ή μήπως όχι;

Η αλήθεια είναι πως η φωτοχημική αιθαλομίχλη δεν είναι τόσο fancy όπως η διάσημη “αδελφή” της. Δεν προσφέρεται, για παράδειγμα, για εντυπωσιακές νυχτερινές λήψεις υπό τα φώτα της πόλης. Αντίθετα, έχει συνηθέστερα ένα καφεκίτρινο χρώμα, το οποίο, η αλήθεια είναι, πως δε “γράφει καλά” στο φωτογραφικό φακό. Παράλληλα, τα μέτρα για τον περιορισμό της φωτοχημικής αιθαλομίχλης δεν ακούγονται τόσο εντυπωσιακά όσο τα μέτρα για την “πάταξη” της “απλής” αιθαλομίχλης. Για παράδειγμα, δεν είναι το ίδιο εντυπωσιακό να διαταχθεί το κλείσιμο μίας μονάδας της ΔΕΗ στην κοιλάδα της Πτολεμαΐδας με το να διαταχθεί η Αστυνομία να ερευνήσει ποια διαμερίσματα καίνε παρανόμως το τζάκι. Νομίζω θα συμφωνήσουμε πως το δεύτερο “μέτρο” αντιμετώπισης εμπεριέχει περισσότερο σασπένς και ίντριγκα. Τέλος, είναι διαφορετικά και τα οικονομικά οφέλη όπως και να το κάνουμε. Η μη καύση πετρελαίου ή/και φυσικού αερίου οδηγεί σε απώλειες εσόδων από τους αντίστοιχους φόρους κατανάλωσης.

Εν κατακλείδι…
ΚΑΛΩΣ η επιστημονική κοινότητα, δια μέσου των ΜΜΕ, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την “χειμερινή” αιθαλομίχλη. Παρόλα αυτά, το ίδιο θα πρέπει να συνεχίσει και όταν ο χειμώνας περάσει και τα ηνία πάρει η φωτοχημική αιθαλομίχλη. Τότε δηλαδή που ούτως ή άλλως δε θα πωλείται πετρέλαιο ώστε να “χάνονται” κέρδη από τον ειδικό φόρο κατανάλωσης…

[ad name=”InsidePostBanner”]

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας – Στην πρώτη γραμμή της δράσης για το κλίμα

Το 2023 μας εγκαταλείπει ως η χειρότερη χρονιά για το κλίμα και το περιβάλλον στη Γη

Απόλυτο viral οι φωτογραφίες του Northmeteo για το Βόρειο Σέλας

Northmeteo
Welcome to the No1 Forecast weather site

Το northmeteo.gr χρησιμοποιει cookies για την βελτίωση της εμπειρίας πλοήγησης σας. Περσσότερα

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close