Northmeteo.gr
Μετεωρολογία

Θεσσαλονίκη: Χιόνι στα νότια παράκτια, βροχή σε ημιορεινά – η πιθανή αιτία

Σχήμα 3 - Θερμοκρασία κορυφών των νεφών από δορυφορικά δεδομένα. Πηγή: Weather.us (https://weather.us/images/scale/us/en/126.png)

Σήμερα Σάββατο (26/1/2019), για μία ακόμη φορά φάνηκε πόσο ισχυρό ρόλο παίζει η ορογραφία στον καιρό της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης.

 

Τις πρωινές ώρες του Σαββάτου παρατηρήθηκαν χιονοπτώσεις ακόμα και σε μηδενικό υψόμετρο στα νοτιοδυτικά τμήματα του νομού (και τα νοτιοανατολικά προάστια της πόλης, ΔΕΙΤΕ ΒΙΝΤΕΟ ΑΠΟ ΤΟ ΠΛΑΓΙΑΡΙ ΕΔΩ), ενώ την ίδια ώρα σε ημιορεινές περιοχές όπως το Φίλυρο και ο Χορτιάτης σε υψόμετρο (>400 μέτρων) σημειωνόταν (παγο)βροχή. Στο παρόν άρθρο θα προσπαθήσουμε να δώσουμε μία ερμηνεία για αυτό το “παράδοξο” που συνέβη. Υπογραμμίζουμε ότι πρόκειται για μία πιθανή αιτιολόγηση καθώς τέτοιου είδους συμπεράσματα είναι αποτέλεσμα εκτταμμένης μελέτης και έρευνας.

Όσον αφορά τις θερμοκρασίες επιφανείας, σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία 12Ζ (της 25/1/2019) του παγκόσμιου μετεωρολογικού μοντέλου GFS (σχήμα 2), παρατηρούμε το ενισχυμένο βορειοδυτικό επιφανειακό ρεύμα το οποίο ουσιαστικά ήταν και το αίτιο της έντονης ψυχρής μεταφοράς από τα Σκόπια (όπου η θερμοκρασία ήταν από -2°C έως -6°C) κατά μήκος της κοιλάδας του Αξιού (σχήμα 1). Εξαιτίας αυτού του μηχανισμού, παρά το γεγονός ότι η θερμοκρασία παραμένει σχετικά υψηλή στα 850mb (1500 μέτρα), κοντά στον 1°C, παρόμοια ή και χαμηλότερη θερμοκρασία τελικά σημειώθηκε και σε πεδινά τμήματα της κεντρικής Μακεδονίας, όπως πχ στη Μηχανιώνα όπου το θερμόμετρο έδειξε σχεδόν 0°C (θέτοντας αποτυχημένη την πρόγνωση επιφανειακών θερμοκρασιών του μοντέλου).

Σχήμα 1 – Προγνωστικός χάρτης επιφανειακών θερμοκρασιών τοπική ώρα 11:00 στις 26/1/2019 του GFS. Πηγή meteociel.fr

 

Το δεύτερο ερώτημα είναι “γιατί παρά τις χαμηλές επιφανειακές θερμοκρασίες πολλές περιοχές δέχτηκαν καθαρή βροχή ή παγοβροχή;”. Αυτό είναι ένα ερώτημα που μπορεί να απαντηθεί από παράγραφο προηγούμενου άρθρου μας ΕΔΩ.

Το κύριο ερώτημα ωστόσο είναι για ποιον λόγο παράκτιες περιοχές (πχ. Αγγελοχώρι) ή περιοχές χαμηλού υψομέτρου στα νοτιότερα του νομού (πχ. Πλαγιάρι) δέχτηκαν χιονόπτωση, την ίδια ώρα που στις κλασικές ημιορεινές περιοχές της Θεσσαλονίκης σημειωνόταν παγο(βροχή). Σε αυτό το ερώτημα η πιθανή αιτιολόγηση μπορεί να δοθεί από τις θερμοκρασίες στα διάφορα επίπεδα της τροπόσφαιρας και όχι μόνο. Στοιχείο πρώτο, το ρεύμα στη μέση τροπόσφαιρα (πχ. 700-500mb/ 3-5km) ήταν κατά βάση ανατολικό. Στοιχείο δεύτερο, πάνω από τον Στρυμωνικό κόλπο το ποσά διαθέσιμης δυναμικής ενέργειας ήταν αρκετά υψηλά για την εποχή (έως και 500 J/Kg). Οι ασταθείς συνθήκες προκάλεσαν νεφικά κύτταρα με μεγαλύτερη ανάπτυξη, τα οποία θα μπορούσαν να φτάνουν/ξεπερνούν τα 5-6km ύψος (άρα ψηλότερα των 500mb), κάτι που επιβεβαιώνεται από την υπέρυθρη δορυφορική εικόνα και την εκτίμηση θερμοκρασίας κορυφών των νεφών (σχήμα 3). Τα νεφικά αυτά κύτταρα μπορούσαν εξαιτίας του ανατολικού ρεύματος να μεταφέρονται προς τη Θεσσαλονίκη. Παρατηρούμε ότι ένας νεφικός πυρήνας πάνω από τα νότια τμήματα του νομού Θεσσαλονίκης παρουσιάζει θερμοκρασίες κοντά στους -50°C. Αυτή η θερμοκρασία προκύπτει πιθανότατα από νέφη υψηλών στρωμάτων, ωστόσο μας δίνει τη δυνατότητα να εικάσουμε ότι το οργανωμένο νεφικό σώμα φτάνει/ξεπερνάει τα 5km. Εδώ τονίζεται ότι το καθαρό νερό δεν παγώνει στους 0°C, αλλά στους -38°C και ότι η πιθανότητα δημιουργίας παγοκρυστάλλων αυξάνεται σταδιακά όσο η θερμοκρασία μειώνεται από τους -5°C και κάτω (σχήμα 4). Ως εκ τούτου, (στοιχείο τρίτο) περιοχές, οι οποίες επηρεάστηκαν από πυρήνες νεφών που έφτασαν τα 500mb (δηλαδή θερμοκρασίες κοντά στους -27°C σύμφωνα με το GFS), δέχτηκαν χιονοπτώσεις επειδή η πιθανότητα να δημιουργηθεί χιόνι μέσα στα νέφη ήταν αρκετά μεγαλύτερη. Αντιθέτως, σε περιοχές που επηρεάστηκαν από υετό προερχόμενο από στρατόμορφα νέφη (μικρού σχετικά πάχους) στη στάθμη των 700mb (3km), όπου η θερμοκρασία ήταν κοντά στους -9°C, δεν σημειώθηκε χιονόπτωση ακριβώς επειδή η πιθανότητα για δημιουργία παγοκρυστάλλων ήταν σαφώς περιορισμένη.

Το σχόλιο που θα μπορούσε κανείς να κάνει είναι ότι αν τα πράγματα φαντάζουν περίπλοκα αναλύοντας τα πεπραγμένα, πόσο πιο περίπλοκα είναι όταν γίνεται προσπάθεια πρόγνωσης μίας τέτοιας κατάστασης.

 

Σχήμα 2 – Προγνωστικές συνθήκες σε διάφορα ύψη της τροπόσφαιρας πάνω από τη Θεσσαλονίκη στις 26/1/2019. Πηγή: GFS μέσω εφαρμογής zygrib.

 

Σχήμα 3 – Θερμοκρασία κορυφών των νεφών από δορυφορικά δεδομένα. Πηγή: Weather.us (https://weather.us/images/scale/us/en/126.png)

 

Σχήμα 4 – Πιθανότητα παρουσίας νερού σου υγρή ή στερεά μορφή ως συνλαρτηση της θερμοκρασίας (Morrison et al, 2005)

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΥΓΡΟΜΕΤΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ (ΜΕΡΟΣ 2)

Κυκλογένεση στα υπήνεμα των Άλπεων – Τα χαμηλά της Γένοβας (άρθρο γνώσης με επεξηγηματικά σχήματα και παραπομπές)

Lambros Georgiou

Η γενική κυκλοφορία της ατμόσφαιρας (κείμενο, επεξηγηματικά σχήματα και βίντεο)

Lambros Georgiou
Northmeteo
Welcome to the No1 Forecast weather site

Το northmeteo.gr χρησιμοποιει cookies για την βελτίωση της εμπειρίας πλοήγησης σας. Περσσότερα

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close