Northmeteo.gr
Μετεωρολογία

Τι είναι και τι δεν είναι ο πολικός στρόβιλος;

Τι είναι ο πολικός στρόβιλος (polar vortex) και γιατί μας ενδιαφέρει; Πολλές φορές παρερμηνεύεται αυτό το φαινόμενο όταν βρίσκεται στην επικαιρότητα κατά τη διάρκεια του χειμώνα.

Συχνά γίνεται λόγος για “πολική δίνη” ή, ορθότερα, τον πολικό στρόβιλο κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Στα πλαίσια του “αγώνα δρόμου” για ενημέρωση (;) δεν είναι λοιπόν λίγες οι φορές που μία τόσο εντυπωσιακή ατμοσφαιρική διάταξη, όπως ο πολικός στρόβιλος, παρερμηνεύεται και παρουσιάζεται σαν ένα πρωτόγνωρο μετεωρολογικό φαινόμενο. Για το λόγο αυτό, και προς “αποφυγή παρεξηγήσεων”, το παρόν άρθρο έχει ως στόχο την ορθή ενημέρωση σχετικά με τον πολικό στρόβιλο. Τμήματα του παρακάτω κειμένου τα δανειστήκαμε από την μετεωρολογική υπηρεσία των ΗΠΑ.

 

 

Ο πολικός στρόβιλος, λοιπόν,:

1) ΕΙΝΑΙ ένας μόνιμος, μεγάλης κλίμακας κυκλώνας (βαρομετρικό σύστημα χαμηλών πιέσεων) που εντοπίζεται στην ατμόσφαιρα και των δύο πόλων της Γης.
2) Υπάρχει ΠΑΝΤΑ, αλλά εμφανίζεται ενισχυμένος κατά τη διάρκεια του χειμώνα και εξασθενημένος κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού.
3) Σε αρκετές περιπτώσεις κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ΔΙΑΤΑΡΑΣΣΕΤΑΙ με αποτέλεσμα την αποκοπή ενός μέρους του, το οποίο στη συνέχεια κινείται προς νότο πηδαλιουχούμενο από τον αεροχείμαρρο, όπως συμβαίνει κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών.

Ο πολικός στρόβιλος:

1) ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ κάποιο νέο ατμοσφαιρικό φαινόμενο.
2) ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ κάτι που εντοπίζεται κοντά στην επιφάνεια της Γης, αλλά μία ατμοσφαιρική διάταξη της ανώτερης ατμόσφαιρας.
3) ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ένα φαινόμενο που μπορεί να γίνει άμεσα αντιληπτό όπως οι ανεμοστρόβιλοι ή οι κεραυνοί.
4) ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ένα φαινόμενο άμεσα επικίνδυνο για τον άνθρωπο, αν και ο Αρκτικός ατμοσφαιρικός αέρας που συνδέεται με αυτόν μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο.

Πρέπει να τονιστεί πως ο πολικός στρόβιλος δεν αποτελεί κάποια νέα σπουδαία ανακάλυψη της επιστήμης, όπως, δυστυχώς, διατείνονται αρκετά διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης από την Ελλάδα και όχι μόνο. Αντί της δαιμονοποίησης του, θα ήταν καλό να αφιερώσουμε ελάχιστο χρόνο για να μάθουμε τι πραγματικά είναι.

 

Ο πολικός στρόβιλος
Ο πολικός στρόβιλος είναι μία επίμονη μεγάλης κλίμακας κυκλωνική κυκλοφορία του ατμοσφαιρικού αέρα, η οποία παρατηρείται στα μέσα και ανώτερα στρώματα της τροπόσφαιρας και της στρατόσφαιρας. Το κέντρο αυτής της κυκλοφορίας εντοπίζεται πάνω από τους πόλους του πλανήτη μας. Θα πρέπει να σημειωθεί πως ο πολικός στρόβιλος είναι ένας τύπος κυκλοφορίας του οποίου το “αποτύπωμα” είναι ορατό μόνο στην ανώτερη ατμόσφαιρα (τυπικά πάνω από τα 5 km) και σε καμία περίπτωση στην επιφάνεια.

Ο πολικός στρόβιλος της Αρκτικής χαρακτηρίζεται από την παρουσία ισχυρών δυτικών ζωνικών ανέμων στα μεσαία και ανώτερα στρώματα της τροπόσφαιρας και της στρατόσφαριας (περιστρόφη με φορά αντίθετη από αυτή των δεικτών του ρολογιού. Εξαιτίας της παρουσίας του στροβίλου, το στρώμα του ατμοσφαιρικού αέρα επάνω ακριβώς από την περιοχή του πόλου απομονώνεται και αναπτύσσει εξαιρετικά χαμηλές θερμοκρασίες. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, η θερμοκρασία της στρατόσφαιρας στο ύψος των 10 hPa μπορεί να πέσει ακόμα και στους -70 με -80 C.

 

Οι περιπτώσεις και οι επιπτώσεις του σπασίματος του πολικού στροβίλου

Η θέρμανση της στρατόσφαιρας πάνω από την αρκτική περιοχή, λοιπόν, μπορεί να είναι ένα γεγονός που υποδεικνύει το σπάσιμο του πολικού στροβίλου. Ένα επεισόδιο στρατοσφαιρικής θέρμανσης ωστόσο, δεν χαρακτηρίζεται μόνο από άνοδο της θερμοκρασίας στην στρατόσφαιρα, αλλά και από αλλά και από μεταβολή της ροής από αριστερόστροφη σε δεξιόστροφη. Δεν αρκεί δηλαδή μόνο μία απλή θέρμανση στην τροπόσφαιρα, αλλά και μεταβολή της ροής σε αντικυκλωνική. Με αυτόν τον τρόπο γίνεται κατανοητό ότι ο πολικός στρόβιλος εξασθενεί και, στην πράξη εκθρονίζεται, για να αντικατασταθεί από ένα αντικυκλωνικό σύστημα.

Για να συμβεί το παραπάνο επεισόδιο, χρειαζόμαστε ένα ισχυρό αντικυκλωνικό σύστημα (στην περίπτωση της Ευρώπης τον Αζορικό αντικυκλώνα) να επεκταθεί βορειότερα. Τότε, καθώς η κυκλοφορία εντός τέτοιου συστήματος είναι δεξιόστροφη, προκαλεί, όπως συχνά αναφέρεται στη “μετεωρολογική αργκό”, σπάσιμο του πολικού στροβίλου και ψυχρές αέριες μάζες (μέρος δηλαδή του πολικού στροβίλου) κατευθύνονται σε νοτιότερα γεωγραφικά πλάτη, με αποτέλεσμα την εξασθένησή του στην περιοχή από την οποία προέρχεται.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΥΓΡΟΜΕΤΡΙΚΕΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ (ΜΕΡΟΣ 2)

Κυκλογένεση στα υπήνεμα των Άλπεων – Τα χαμηλά της Γένοβας (άρθρο γνώσης με επεξηγηματικά σχήματα και παραπομπές)

Lambros Georgiou

Η γενική κυκλοφορία της ατμόσφαιρας (κείμενο, επεξηγηματικά σχήματα και βίντεο)

Lambros Georgiou
Northmeteo
Welcome to the No1 Forecast weather site

Το northmeteo.gr χρησιμοποιει cookies για την βελτίωση της εμπειρίας πλοήγησης σας. Περσσότερα

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close