Το να πετάς μεσα σε μανιασμένη πύρινη λαίλαπα είναι τόσο επικίνδυνο όσο ακούγεται. Είναι όμως και τόσο αποτελεσματικό;
Ένα πρωινό του Αυγούστου του 2001, ο Scott Vail έλαβε μία αναφορά για μία πυρκαγιά που είχε ξεσπάσει σε μία απομονωμένη γωνιά του εθνικού πάρκου Eldorado της Καλλιφόρνια. Η πυρκαγιά εκδηλώθηκε στο κάτω μέρος ενός φαραγγιού με μεγάλο βάθος, και έτσι ο Scott Vail, ο αρχηγός του πυροσβεστικού τμήματος της περιοχής επέλεξε να στείλει ένα ελικόπτερο μαζί με πυροσβέστες εδάφους στο σημείο.
Μέσα στο πρωί, το ελικόπτερο πραγματοποίησε ρίψεις 1900 λίτρων νερού κάθε φορά στην περίμετρο της φωτιάς, λειτουργώντας υποστηρικτά στο έργο των επίγειων δυνάμεων. Ωστόσο, καθώς περνούσε η μέρα, οι ριπές ανέμου ενισχύονταν στην περιοχή. Μετά από τέσσερις ώρες επιχείρησης, ο άδεις κάδος του ελικοπτέρου σκάλωσε στο ανάγλυφο της περιοχής, υποχρεώνοντας το ελικόπτερο να ταλαντευτεί. Ευτυχώς ο πιλότος κατάφερε να προσγειώσει το ελικόπτερο. Ωστόσο, ο Scott Vail απέσυρε τις πυροσβεστικές δυνάμεις από την περιοχή.
Η συγκεκριμένη πυρκαγιά κατάφερε να “σκαρφαλώσει” το φαράγγι και να καταστρέψει πάνω από 16500 στρέματα βλάστησης στην κεντρική Sierra. Ο πιλότος και οι επίγειοι πυροσβέστες κατάφεραν και γλίτωσαν την πρόσκρουση και τον κίνδυνο να τραυματιστούν/σκοτωθούν κάτω από τις διαταγές του Scott Vail, αλλά δεν ήταν όλοι εναέριοι πυροσβέστες τόσο τυχεροί εκείνη τη βδομάδα.
Εκείνη τη Δευτέρα, περίπου 250 μέτρα δυτικότερα, δύο αεροσκάφη Grumman TS-2A προσέκρουσαν καθώς μάχονταν με τις φωτιές κοντά στο Hopland. Οι πιλότοι και των δύο αεροπλάνων σκοτώθηκαν.
“Πτήση ενός μεγάλου αεροσκάφους μέσα σε ένα αφιλόξενο περιβάλλον με κόντρα ανέμους δεν είναι για μένα”, λέει ο Scott Vail, ο οποίος βγήκε στη σύνταξη μετά από 34 χρόνια εργασίας στην δασική υπηρεσία. “Θα προτιμούσα να χειρίζομαι ελικόπτερο, καθως τα ελικόπτερα μπορούν να συγχωρήσουν πιο εύκολα κάποιους λάθος χειρισμούς ή απρόοπτα”.
Από το 1910, οπότε και συστάθηκε ο ομοσπονδιακός μηχανισμός πυρόσβεσης των ΗΠΑ, σχεδόν 1100 πυροσβέστες έχουν πεθάνει επί τω έργω. Μάλιστα οι πυρκαγιές έχουν γίνει επιθετικότερες κλιμακώνοντας τον ρυθμό των θανάτων. Σύμφωνα με ανάλυση του CDC, πάνω από 20 πυροσβέστες πέθαναν κάθε χρόνο την περίοο 2000-2013. Το 1/4 αυτών ήταν πυροσβέστες αέρος. Πρόκειται για έναν ιδιαίτερα δυσανάλογο αριθμό νεκρών, αν σκεφτεί κανείς ότι οι πυροσβέστες εδάφους είναι σε αριθμό κάποιες χιλιάδες, ενώ οι πυροσβέστες αέρος μόλις κάποιες δεκάδες. Αυτό μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η εναέρια μάχη με τις φωτιές είναι μια επικίνδυνη επιχείρηση. Ωστόσο, η αναέρια μάχη με τις φωτιές είναι επίσης ιδιαίτερα ακριβή και πολλές φορές δεν είναι δυνατόν να εκτελεστεί σωστά. Αν και οι πυροσβέστες εδάφους συμφωνούν ότι η εναέρια μάχη μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στην κατάσβεση μίας πυρκαγιάς, η μη ορθή στρατηγική μπορεί να είναι επιζήμια οικονομικά οικολογικά και από άποψη απωλειών ανθρώπινης ζωής. Και γι’ αυτό μπορεί κι εμείς οι πολίτες να φέρουμε κάποια ευθύνη.
Πτήσεις για τις κάμερες
Όταν μία πυρκαγιά μαίνεται, το προσωπικό εδάφους θα κάψει και θα ισοπεδώσει όλη αυτή τη βιομάζα που η πυρκαγιά θα χρησιμοποιούσε σαν καύσιμο όταν θα έφτανε εκεί, έτσι ώστε όταν η πυρκαγιά τελικά φτάσει να μην έχει το μέσο να εξαπλωθεί και να σβήσει. Η δημιουργία τέτοιο “αντιπυρικών ζωνών” είναι μία αρκετά αποτελεσματική, αλλά αντιτηλεοπτική διαδικασία.
Δεν ισχύει το ίδιο και με την αναέρια επέμβαση. Όταν ένα αεροσκάφος κάνει χαμηλή πτήση πάνω από μία φωτιά (με τη μεγάλη αναμφισβήτητα αυτοθυσία του πιλότου) και αδειάζει νερό πάνω σε μία πύρινη μάζα, είτε κατασβένει είτε όχι την φωτιά, η πρώτη εντύπωση που μένει στο μάτι είναι ότι η εναέρια μάχη είναι συνήθως αποτελεσματική. Για 60 χρόνια τώρα, η κατάσβεση των πυρκαγιών έχει την υπογραφή των αναέριων μέσων που πραγματοποιούν ρίψεις νερού και οι πολίτες τα περιμένουν και πολλές φορές τα απαιτούν, εξηγεί ο καθηγητής του πανεπιστημίου της Αριζόνα Stephen Pyne.
Πράγματι, ο κόσμος είτε σε πρώτο χρόνο είτε μέσα απο τα μέσα μαζικής ενημέρωσης ασκεί πίεση ζητώντας την επέμβαση των εναέριων μέσων από τις αρχές, ειδικά όταν απειλούνται ζωες και περιουσίες. Μία ρίψη εμφανώς σημαντικών υδάτων σε μία μεγάλη εστία αποτελεί εγγύηση για τις αρχές ότι θα δεχτούν πολύ λιγότερα παράπονα στο μέλλον.
Χαρακτηριστικό είναι ότι από το 1985, η ετήσια χρηματοδότηση όλων των μέσων πυρόσβεσης των ΗΠΑ αυξήθηκε από 500 εκατομύρια δολάρια σε πάνω από 2 δισεκατομύρια, όπως φαίνεται και στο ακόλουθο διάγραμμα.
Ο Matt Plucinski είναι ένας από τους επιστήμονες που συνέβαλλε στην διαλεύκανση της συμβολής των αναέριων μέσων στην δασοπυρόσβεση. Σύμφωνα με τα αποτελέσματά του, αυτό που μετράει είναι ο έγκαιρος εντοπισμός. Ο συγκεκριμένος επιστήμονας μάλιστα συνοψίζει τα αποτελέσματά του σε μία πρόταση που λέει το προφανές “Οι μικρές φωτιές σβήνονται ευκολότερα από τις μεγάλες”, υποδηλώνοντας ότι όσο πιο νωρίς γίνει μία επέμβαση τόσο πιο εύκολο είναι και το έργο της πυρόσβεσης. Υπό το πρίσμα αυτού του συμπεράσματος, το πλεονέκτημα που μπορεί να προσδόσει η εναέρια επέμβαση είναι ταχύτητα και η ικανότητα να να φτάσει σε σημεία που δεν έχουν πρόσβαση οι επίγειες δυνάμεις.
Αν και η εναέρια μάχη φαίνεται να έχει αποτέλεσμα, στην περίπτωση που μία εστία εκτείνεται σε επίπεδο στρεμάτων, επιστημονικά φαίνεται ανεξήγητο το κατά πόσο και αν τελικά θα μπορούσε η πυρόσβεση από αέρος να είναι αποτελεσματική.
To 2012, μία ομάδα της δασικής υπηρεσίας των ΗΠΑ ανέλυσε δεδομένα της τελευταίας 20ετίας. Η ομάδα βρήκε ότι σχεδόν το 50% των εναέριων επεμβάσεων είχαν μηδαμινό αποτέλεσμα στην δασοπυρόσβεση. Αυτό το ποσοστό είναι ανησυχητικά υψηλό, αν σκεφτεί κανείς το έμψυχο δυναμικό που δαπανάται ασκόπως, τα εκατομύρια λίτρα επιβραδυντικών τοξικών ουσιών (που χρησιμοποιούνται στις ΗΠΑ) που διαχέονται στα δάση, αλλά και το μεγάλο κόστος που καλείται να πληρώσει το κράτος των ΗΠΑ.
Ένας πρόχειρος κανόνας εκτιμάει ότι χρειάζονται 13 λίτρα νερού για να σβήσουν φωτιά έκτασης 1 τετραγωνικού μέτρου. Αυτός ο κανόνας είναι σαφώς πρόχειρος για τον λόγο ότι μία εκτεταμένη εστία σε μήκος, πλάτος και ύψος (όπως στις περιπτώσεις της Εύβοιας κα ιτης Αττικής φέτος, όπου οι φωτιές έφταναν κάποιες δεκάδες μέτρων ύψους), αυξάνει σημαντικά την θερμοκρασία στην περιοχή σε τιμές >600°C και μειώνει την σχετική υγρασία στο 0%. Σύμφωνα με τη μελέτη των Kuznetsov et al., 2019, για θερμοκρασία 600°C, ο ρυθμός εξάτμισης είναι 0.08 kg/ (m^2 s) (δείτε το ακόλουθο γράφημα). Αυτό σημαίνει ότι σε αν ρίχνουμε νερό σε μία επιφάνεια 1 στρέματος, κάθε δευτερόλεπτο εξατμίζονται 80 kg νερού. Ποσό που αυξάνεται αν υπολογίσουμε την κίνηση του νερού προς τη φωτιά σε απόλυτα ξηρό περιβάλλον μέχρι να φτάσει (;) στο έδαφος.
Συμπερασματικά λοιπόν, αν και η από αέρος πυρόσβεση μπορέι να είναι θαυματουργή, δεν είναι και από μηχανής θεός. Αν οι εναέριες δυνάμεις υπερχρησιμοποιούνται, αυτό γίνεται περισσότερο επειδή οι αρχές γνωρίζουν ότι θα δεχθούν κριτική από τους πολίτες σε διαφορετική περίπτωση.
Η έγκαιρη επέμβαση σε συνδυασμό με σωστά οργανωμένες αντιπυρικές ζώνες είναι το κλειδί που ανοίγει την πόρτα της αποτελεσματικότητας.
Πηγή: priceonomics